Актыўныя мерапрыемствы - адкрытыя або таемныя спецыфічныя аперацыі (мерапрыемствы) разведвальных органаў або службаў.

Актыўныя мерапрыемствы маюць на мэце аказанне выгаднага ўплыву на сферы палітычнага жыцця краін, якія маюць цікавасць, іх знешнюю палітыку, вырашэнне міжнародных праблем, на ўвядзенне праціўніка ў зман, падрыў і паслабленне яго пазіцый, зрыў яго задум і дасягненне іншых мэт.

Адной з мэт актыўных мерапрыемстваў з'яўляецца ўздзеянне на грамадскую думку асабліва іншых краін, а таксама на дзеянні асобных асоб, дзяржаўных і грамадскіх арганізацый. У Савецкім Саюзе такія мерапрыемствы ажыццяўляла "Служба А" Першага Галоўнага ўпраўлення КДБ, які працаваў у цесным кантакце з Міжнародным аддзелам ЦК КПСС.

Вось толькі некаторыя напрамкі "актыўных мерапрыемстваў" ПДУ КДБ у адпаведнасці з зацверджанай у 1974 годзе так званай "Разведвальнай дактрыне". У галіне актыўных аперацый праводзіць мерапрыемствы, якія садзейнічаюць:

• «Выкрыццю і зрыву» ідэалагічных дыверсій суперніка супраць СССР і сацыялістычнай садружнасці;
• "Выкрыццю" ваенных падрыхтовак варожых СССР дзяржаў {нешта тыпу "танкі на нашых заходніх межах"};
• Дэзінфармацыі праціўніка адносна падрыхтоўчых або праводзімых СССР знешнепалітычных, ваенных і разведвальных акцый, стану ваеннага, эканамічнага і навукова-тэхнічнага патэнцыялу краіны;
• Кампраметацыі найбольш небяспечных антыкамуністычных і антысавецкіх дзеячаў, злейшых ворагаў Савецкай дзяржавы.

Для ажыццяўлення актыўных мерапрыемстваў у СССР прымяняліся наступныя метады:

• Падтрымка прасавецкіх сіл (камуністычныя партыі і некаторыя іншыя левыя партыі ў краінах Захаду, рух за мір). Такая падтрымка дружалюбных сілаў ажыццяўлялася краінай і адкрыта;
• Аперацыі па аказанні палітычнага ўздзеяння праз асоб, якія хаваюць свае сувязі з разведкай або нічога не падазраюць, аднак адыгрываюць актыўную ролю ва ўрадавых, палітычных, дзелавых, прафсаюзных, навукова-адукацыйных колах сваіх краін, а таксама ў прэсе (агенты ўплыву);
• Дэзінфармацыя для ўвядзення ў зман грамадскай думкі або дзяржаўных дзеячаў, дыскрэдытацыі асобных асоб, арганізацый і палітыкі варожых краін і іх саюзнікаў.

А гэта класічныя прыклады "актыўных мерапрыемстваў", якія паспяхова правяла "Служба А" Першага Галоўнага ўпраўлення КДБ СССР:

Індыйская прэса
Паводле справаздач савецкай рэзідэнтуры ў Індыі, у 1972 годзе для публікацыі ў індыйскім друку са сродкаў КДБ было прафінансавана каля чатырох тысяч заўгодных савецкім органам дзяржаўнай бяспекі артыкулаў; у 1975 годзе гэтая лічба вырасла да пяці тысяч.

Вірус СНІДу (Аперацыя «Інфекцыя»)
Праз індыйскія газеты КДБ распаўсюджваў чуткі аб тым, што вірус СНІДу быў створаны ў сакрэтнай амерыканскай ваеннай лабараторыі Форт-Дэтрык. Па меркаванні амерыканскага гісторыка Томаса Богхардта, распаўсюджванне дэзінфармацыі аб вірусе СНІДу было адным з самых вядомых і паспяховых прыкладаў працы КДБ у хады халоднай вайны.

Забойства Джона Кэнэдзі
Неўзабаве пасля забойства прэзідэнта Кэнэдзі агенты КДБ сталі распаўсюджваць версію аб тым, што да яго было датычна ЦРУ. На грошы КДБ у ЗША была выдадзена кніга пра такую змову.

Забойствы дзяцей
У 1980-я гады КДБ праз падкантрольныя лацінаамерыканскія СМІ распаўсюджвалі ілжывыя звесткі аб тым, што амерыканцы нібыта займаюцца ўсынаўленнем сірот у Паўднёвай Амерыцы з мэтай канфіскацыі ў іх органаў для перасадкі.

Для правядзення «актыўных мерапрыемстваў» і зараз выкарыстоўваюцца:

• Публікацыя ілжывай ці скажонай інфармацыі, якая змяшчае прапаганду, перадзёртыя факты, падмененыя паняцці і гэтак далей.
• Стварэнне і падтрымка падкантрольных СМІ, праз якія праходзяць «улівы» патрэбнай інфармацыі сацыяльная несвядомая, заяўляецца неабходны парадак дня, фармуецца грамадская думка.
• «Адукацыйныя» ініцыятывы, якія фарматуюць свядомасць і фарміруе светапогляд моладзі і інтэлегенцыі.
• Дзейнасць як бы фармальна незалежных (дэмакратычных і ліберальных) грамадскіх арганізацый, якія напрацоўваюць аўтарытэт і ўплыў на пэўныя сацыяльныя колы.
• Стварэнне псеўда-рэлігійных і сектанскіх арганізацый, якія захапляюць у свае шэрагі думаючых людзей, якія задаюцца пытаннямі аб сэнсе жыцця і гэтак далей.
• Запуск у інфармацыйнае поле рознага роду канспіралагічных версій, якія адцягваюць інтэлектуалаў ад рэальных глыбінных праблем дзяржавы.
• Астратурфінг (маскіроўка схаванай штучнай падтрымкі пад шырокую грамадскую ініцыятыву).
• Стварэнне «незалежных» лідэраў грамацкай думкі, грамацких дзеячаў, сацыяльных актывістаў, «змагароў» з рэжымам, якія смела яго крытыкуюць, «пакутнікаў», якія пакутуюць за нашую волю.